Erbo-grasso(-d'Arvet)
Pinguicula arvetii
Lentibulariaceae
Noms en français : Grassette d'Arvet-Touvet, Langue-d'oie.
Descripcioun :L'erbo-grasso-d'Arvet trachis dins lis Aup dóu miejour, dins li riéusset e àutri relarg bagna. Es uno planto carnivoro que pòu aganta de bestiouno emé si fueio pegouso à bord envertouia. Se destrìo de l'erbo-grasso s.s. à si péu de gorjo en masso au bout (L/l<2,5). Èi proche de Pinguicula reichenbachiana que l'esperoun fai mai de 35 % de la longour de la corollo e que trachis mai bas dins la Vesùbi e la Rouia.
Usanço :Dèu agué li mémi prouprieta que Pinguicula vulgaris. Pamens sarra pas poussible de la culi qu'es aparado.
Port : Erbo
Taio : 5 à 20 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinguicula
Famiho : Lentibulariaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 1800 à 2600 m
Aparado :
Vo
Jun à juliet
Liò : Riéusset
- Sourgènt
- Tepiero umido
- Roucas umide
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Aupenco
Ref. sc. : Pinguicula arvetii P.A.Genty, 1891
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753